Արատեսի Վանք
Ըստ ավանդության՝ այս վանքի անունը ծագել է հայերեն Արի և տես բառերից։ Այն դարեր շարունակ պաշտամունքի ակտիվ կենտրոն է եղել։
Վանական համալիրը բաղկացած է մի շարք կառույցներից։ Գավիթը կառուցվել է 1270 –ականներին՝ Սուրբ Կարապետ և Սուրբ Աստվածածին եկեղեցիների միջև։ Վանական համալիրում հայտնաբերվել և պահպանվել են եզակի մասունքներ և ձեռագիր արձանագրություններ։ Վանքում գործել է ձեռագրատուն, որտեղ 1303, 1310 1586 թթ․ գրվել են երեք ավետարաններ։ Համալիրի ներսում և տարածքում գտնվող խաչքարերը թվագրվում են 17-18-րդ դարերով․
Հայաստան, Վայոց ձորի մարզ, գ. Արատես