Երևանից երկժամյա հեռավորությամբ, 2308քկմ տարածքով, Հայաստանի ամենահարավում է գտնվում ամենահին մարզերից մեկը՝ Վայոց Ձորը։ Մարզը բնակեցված է եղել դեռևս քարե դարից։ Այն հարուստ է իր պատմությամբ, ավանդույթներով, խոհանոցային բազմազանությամբ, բնական և պատմական ժառանգությամբ՝ մեծաքանակ քարանձավներ, ջրվեժներ, վանքեր, ամրոցներ, բերդեր և հին կամուրջներ։ Մարզում կարելի է վայրի բնության մեջ տեսնել բեզոարյան այծերին, հայկական էնդեմիկ մուֆլոններին, քարարծիվներին, անգղերին, լուսաններին, հովազին, ինչպես նաև վայելելու տարածաշրջանի լավագույն գինիների բազմազան տեսականին և բացահայտելու ակտիվ հանգստի տարբերակներ։
Հազարամյակներ շարունակ գտնվելով տարբեր մշակութների խաչմերուկներում՝ մարզը կրում է հնագույն միջնադարյան և արդի հասարական հետքերը։
Նույնիսկ կարճ այցով մարզում գտնվելով կհայտնվեք միջնադարյան եկեղեցու ավերակների մոտ, պատմություններ կլսեք 13-րդ դարին թվագրվող լքված հերական գերեզմանատան և աշխարհում միակ կամրջի մասին, որի շաղախը ձվի դեղնուցից է՝ ցեմենտի փոխարեն։ Այս անհավանական պատմությունների շարքը կարող է հարատև շարունակվել։
Եղանակ
Վայոց Ձորի մարզը յուօրինակ է նույնիսկ եղանակային և կլիմայական պայմանների առումով
Միակ մարզն է, որն ունի ութ կլիմայական գոտի։ Ձմեռը չափավոր ցուրտ է, ոչ երկարատև։ Գարունը տաք է՝ երկարատև, խոնավ։ Ամառը՝ շոգ, չոր ու երկարատև։ Գերակշռում է հաստատուն, արևոտ եղանակը, աշունը տաք է․ օրերը՝ քիչ ամպած։ Տեղի բնակիչներն ասում են, որ մարզում արևն ապրում է տարին 300 օր։
ՓԱՌԱՏՈՆՆԵՐ
Վայոց Ձորի փառատոնների բազմազանությունը հնարավորություն է տալիս հյուընկալել ցանկացած նախընտրության և ճաշակի զբոսաշրջիկների։ Տարբեր մրգերից պատրաստված գինիներ կճաշակեք Արենիի գինու փառատոնի ընթացքում, հայկական ավանդական գաթա կհամտեսեք Գաթայի փառատոնին, կընտրեք բուսաբանական արշավ դեպի լեռներ, կդիտարկեք թիթեռների բազմազանությունը, իսկ երեկոյան կվայելեք զով երեկոն ավանդական կերակրատեսակներ համտեսելով խարույկի շուրջ
Վայոց ձորի հրաշքները
Վայոց ձորը լի է մեծ և փոքր հրաշքներով, որոնք փոխլրացնում են միմյանց՝ մարզը դարձնելով գրավիչ ոչ միայն տեղի, այլև օտարերկրյա հյուրերի համար։ Այցելությունը մարզ խոստանում է լինել անմոռանալի․ յուրահատուկ արկածներ՝ համեմված գաստրո, մշակութային, հեծանվային և արշավային տուրերով, վայրի բնության, տեղի արհեստների, աշխարհի ամենահին գինեգործության առանձնահատկություններին ծանոթությամբ, իսկ բուռն տպավորություններով հագեցված օրը կարելի է եզրափակել գյուղական հյուրընկալ ընդունելությամբ։
